Dziedziczenie i zachowek to nie tylko proces przekazywania majątku po zmarłym, ale również obszar prawa cywilnego, który dotyka wielu aspektów życia codziennego. W szczególności, zagadnienia związane z prawem do zachowku stają się coraz częściej omawiane i rozstrzygane w kancelariach prawnych. W naszym artykule skoncentrujemy się na omówieniu kluczowych pojęć związanych z zachowkiem, prawem do zachowku oraz rozważymy pytanie: „Ile dostanę z zachowku?”.
Prawo do zachowku, choć często omijane w dyskusjach na temat spadków, jest istotnym elementem prawa spadkowego, który ma na celu zabezpieczenie interesów spadkobierców z ustawy. Jednak, co dokładnie oznacza pojęcie „zachowek” i jakie są kryteria jego obliczenia?
W naszym artykule dokładnie przyjrzymy się definicji zachowku, jego istocie oraz przepisom prawa cywilnego regulującym to zagadnienie. Ponadto, postaramy się odpowiedzieć na pytanie, ile rzeczywiście można oczekiwać z zachowku oraz jakie czynniki wpływają na jego wysokość.
Zapraszamy do lektury, która pozwoli Państwu lepiej zrozumieć kwestie związane z prawem do zachowku oraz skutecznie zabezpieczyć swoje interesy w kontekście dziedziczenia i spadków.
Jeśli zastanawiasz się kto może ubiegać się o zachowek, lub jakie prawa ma rodzina do zachowku – ten i inne wpisy na mojej stronie pozwolą ci znaleźć odpowiedź na Twoje pytania.
Spis treści:
1. Otrzymałeś spadek i nie wiesz, czy rodzina może ubiegać się o jego część?
2. Chcesz wiedzieć, czy przysługuje Ci część spadku podarowanego siostrze lub bratu
3. W jakim terminie zgłosić roszczenie o zachowek?
Otrzymałeś spadek i nie wiesz, czy rodzina może ubiegać się o jego część?
Zachowek jest pojęciem ściśle związanym ze spadkiem po najbliższych np. rodzicach, dzieciach lub małżonku. Zachowek przysługuje jeśli najbliższa osoba, została pominięta w testamencie spadkodawcy lub nie otrzymała wystarczających składników masy spadkowej, aby uzyskać odpowiedni udział spadkowy. Jest to swoista ochrona osób najbliższych przed pozostawieniem ich bez majątku, który przypadałby im, gdyby nie testament sporządzony przez osobę bliską.
Ile wynosi zachowek? Jaki udział obejmuje?
Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, winnych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.
Chcesz wiedzieć, czy przysługuje Ci część spadku podarowanego siostrze lub bratu?
Kto może ubiegać się o zachowek?
Do zachowku uprawnione są następujące osoby:
1. Zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki, prawnuki),
2. Rodzice spadkodawcy,
3. Małżonek spadkodawcy.
Powyższy katalog osób uprawnionych do zachowku jest zamknięty. Oznacza to, że tylko wyżej wymienione osoby mogą ubiegać się o zapłatę od osób, które otrzymały w testamencie część spadku, który przypadałby w drodze dziedziczenia ustawowego (czyli braku testamentu).
Jeśli zatem osoba uprawniona do zachowku nie otrzymała całości wartości zachowku czy to w postaci darowizny lub też powołania do spadku, bądź w postaci zapisu – przysługuje jej roszczenie do spadkobiercy o zapłatę kwoty pieniężnej tj. pokrycie całości wartości zachowku.
W jakim terminie zgłosić roszczenie o zachowek?
Czy o zachowek można zgłosić się w każdym terminie? Niestety nie. Roszczenie o zachowek przedawnia się, więc nie należy zwlekać z jego wytoczeniem. Problemem, na który często napotykają krewni spadkobiercy, jest brak możliwości skutecznego podjęcia działań w kierunku odzyskania kwoty pieniężnej należnej im z tytułu zachowku. Dzieje się tak z uwagi na tzw. przedawnienie terminu do wytoczenia powództwa o zachowek. Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku. Kwestia przedawnienia zachowku jest bardzo istotna z punktu widzenia osób pominiętych w spadku. Tracą one teoretycznie prawo do dochodzenia kwoty należnej tytułem spadku. Osoba pozwana może bowiem dość łatwo bronić się przed roszczeniem, podnosząc w toku postępowania o zachowek zarzut – czyli fakt przedawnienia roszczenia.
Jednak termin przedawnienia może być przerwany lub zawieszony w zależności od różnych czynników. W takiej sytuacji warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym. Prawnik może pomóc w ocenie sytuacji oraz w podjęciu odpowiednich działań prawnych, takich jak wszczęcie postępowania sądowego w celu zabezpieczenia roszczenia przed przedawnieniem. Wiedza na temat przedawnienia zachowku oraz skorzystanie z pomocy prawnika mogą zabezpieczyć interesy spadkobierców i uniknąć negatywnych konsekwencji. Z tego powodu warto skonsultować się z prawnikiem w celu omówienia szczegółów i możliwych działań w przypadku wystąpienia przedawnienia zachowku.
W kolejnych wpisach będę przedstawiał inne tematy związane z prawem do zachowku.
Jeśli zamierzasz złożyć pozew lub masz wątpliwości czy Twój pozew będzie złożony skutecznie, zapraszam do komentowania, lub kontaktu. Wskazane problemy będę się starał omówić indywidualnie lub w kolejnych wpisach.
Jeśli po przeczytaniu powyższego wpisu nadal macie Państwo pytania – zapraszam do kontaktu.
W przypadku braku odpowiedzi na nurtujące Państwa pytania zachęcam do zapoznania się z innymi moimi publikacjami. Innych sprawach zachęcam do kontaktu. Konsultacja wstępna sprawy nie wiąże się z żadnym zobowiązaniem, a często prowadzi do szybkiego zakończenia problemu.
Kontakt: 500-861-130 lub email: kontakt@dnradcaprawny.pl
Dominik Nowak – radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Od 2009 r. jako prawnik w organach administracji szczebla centralnego oraz samorządowego. Prawnik z doświadczeniem w zakresie spraw rodzinnych, nieruchomości oraz pomocy społecznej. Praktyk w zakresie postępowań związanych z pomocą społeczną, prawem rodzinnym i opiekuńczym. Reprezentuje klientów przed sądami w sprawach z zakresu prawa cywilnego, spadkowego, rodzinnego.
KONTAKT: 500-861-130
