Zaprzeczenie ojcostwa a alimenty

Szanowni Państwo,

z poprzednich wpisów dowiedzieliście się Państwo jak skutecznie zaprzeczyć ojcostwu lub macierzyństwu. Moje poprzednie wpisy dotyczyły:

1. Informacji ogólnych i podstaw prawnych do zaprzeczenia ojcostwa,

2. Skutecznego wniesienia pozwu o zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa.

W dzisiejszym wpisie dowiecie się Państwo, jakie są skutki uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego, że powód nie jest ojcem lub matką dziecka.

Spis treści:

• Uprawomocnienie wyroku
• Obowiązek alimentacyjny
• Zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa

Możemy mówić o 3 obszarach, na które ma wpływ uprawomocnienie się wyroku dotyczącego ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa.

1. Alimentów – w przypadku gdy powód płacił je przed uprawomocnieniem się wyroku.
2. Dziedziczenia – wyrok stwierdzający że powód nie jest biologicznym rodzicem przerywa prawną więź pokrewieństwa.
3. Władzy rodzicielskiej – możliwości wpływania na losy dziecka i decydowania o nim

Uprawomocnienie wyroku

W przypadku uprawomocnienia się wyroku następuje sytuacja, w której to żadne więzi formalne nie wiążą powoda z dzieckiem. Należy jednak zauważyć, że sam fakt zaprzeczenia ojcostwa lub macierzyństwa nie powoduje zniweczenia niektórych wcześniej podejmowanych decyzji w stosunku do małoletniego.

W przypadku władzy rodzicielskiej wyrok w zakresie ojcostwa lub macierzyństwa wywiera skutek dopiero na przyszłość (ex nunc) co jest jednoznaczne z tym, że wszystkie decyzje podejmowane przez domniemanego ojca lub matkę przed uprawomocnieniem się wyroku pozostają w mocy do czasu ich odwołania.

Obowiązek alimentacyjny

Podobnie jest z obowiązkiem alimentacyjnym – istnieje on nadal do momentu prawomocności wyroku. Uznaje się, że obowiązek ten istniał w czasie kiedy sytuacja prawna była unormowana, zaś przestaje obowiązywać z chwilą zaprzeczenia ojcostwa i uznania go przez sąd.

Mąż matki, zobowiązany prawomocnym wyrokiem do świadczenia alimentów na rzecz dziecka, może z chwilą prawomocnego obalenia domniemania jego ojcostwa w drodze zaprzeczenia ojcostwa żądać ustalenia, że jego obowiązek alimentacyjny ustał co do świadczeń alimentacyjnych nie spełnionych do tej chwili.

(uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 11 października 1982 r., III CZP 22/82)

Nie oznacza to jednak, że dotychczasowe alimenty mają być płacącemu zwrócone.

Dotychczasowemu mężowi matki nie przysługuje roszczenie o zwrot zapłaconych w czasie domniemania ojcostwa alimentów.  Uznaje się, że w czasie, w którym ojciec formalnie pozostawał zobowiązany do alimentów, miał obowiązek łożenia na utrzymanie dziecka, a żądanie zwrotu zapłaconych alimentów byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa

W przypadku zaprzeczenia ojcostwa lub macierzyństwa zostaje przerwana formalna więź pomiędzy dzieckiem a dotychczasowym rodzicem. Wobec powyższego niedopuszczalne jest dziedziczenie ustawowe pomiędzy dotychczas uważanego za ojca lub matkę a dzieckiem. Stan taki ma skutek (ex tunc) od momentu urodzenia się dziecka.

Jeśli nie wiesz, jak złożyć pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego lub chcesz go złożyć samodzielnie przy pomocy radcy prawnego, zapraszam do kontaktu.