Szanowni Państwo,
z poprzednich wpisów dowiedzieliście się Państwo jak skutecznie zaprzeczyć ojcostwu lub macierzyństwu. Moje poprzednie wpisy dotyczyły:
1. Informacji ogólnych i podstaw prawnych do zaprzeczenia ojcostwa,
2. Skutecznego wniesienia pozwu o zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa.
W dzisiejszym wpisie dowiecie się Państwo, jakie są skutki uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego, że powód nie jest ojcem lub matką dziecka.
Spis treści:
Możemy mówić o 3 obszarach, na które ma wpływ uprawomocnienie się wyroku dotyczącego ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa.
- Alimentów – w przypadku gdy powód płacił je przed uprawomocnieniem się wyroku.
- Dziedziczenia – wyrok stwierdzający że powód nie jest biologicznym rodzicem przerywa prawną więź pokrewieństwa.
- Władzy rodzicielskiej – możliwości wpływania na losy dziecka i decydowania o nim
Uprawomocnienie wyroku
W przypadku uprawomocnienia się wyroku następuje sytuacja, w której to żadne więzi formalne nie wiążą powoda z dzieckiem. Należy jednak zauważyć, że sam fakt zaprzeczenia ojcostwa lub macierzyństwa nie powoduje zniweczenia niektórych wcześniej podejmowanych decyzji w stosunku do małoletniego.
W przypadku władzy rodzicielskiej wyrok w zakresie ojcostwa lub macierzyństwa wywiera skutek dopiero na przyszłość (ex nunc) co jest jednoznaczne z tym, że wszystkie decyzje podejmowane przez domniemanego ojca lub matkę przed uprawomocnieniem się wyroku pozostają w mocy do czasu ich odwołania.
Obowiązek alimentacyjny
Podobnie jest z obowiązkiem alimentacyjnym – istnieje on nadal do momentu prawomocności wyroku. Uznaje się, że obowiązek ten istniał w czasie kiedy sytuacja prawna była unormowana, zaś przestaje obowiązywać z chwilą zaprzeczenia ojcostwa i uznania go przez sąd.
Mąż matki, zobowiązany prawomocnym wyrokiem do świadczenia alimentów na rzecz dziecka, może z chwilą prawomocnego obalenia domniemania jego ojcostwa w drodze zaprzeczenia ojcostwa żądać ustalenia, że jego obowiązek alimentacyjny ustał co do świadczeń alimentacyjnych nie spełnionych do tej chwili.
(uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 11 października 1982 r., III CZP 22/82)
Nie oznacza to jednak, że dotychczasowe alimenty mają być płacącemu zwrócone.
Dotychczasowemu mężowi matki nie przysługuje roszczenie o zwrot zapłaconych w czasie domniemania ojcostwa alimentów. Uznaje się, że w czasie, w którym ojciec formalnie pozostawał zobowiązany do alimentów, miał obowiązek łożenia na utrzymanie dziecka, a żądanie zwrotu zapłaconych alimentów byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa
W przypadku zaprzeczenia ojcostwa lub macierzyństwa zostaje przerwana formalna więź pomiędzy dzieckiem a dotychczasowym rodzicem. Wobec powyższego niedopuszczalne jest dziedziczenie ustawowe pomiędzy dotychczas uważanego za ojca lub matkę a dzieckiem. Stan taki ma skutek (ex tunc) od momentu urodzenia się dziecka.
Jeśli nie wiesz, jak złożyć pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego lub chcesz go złożyć samodzielnie przy pomocy radcy prawnego, zapraszam do kontaktu.
Jeśli po przeczytaniu powyższego wpisu nadal macie Państwo pytania – zapraszam do kontaktu: dominik.nowak@oirpwarszawa.pl – oraz komentowania.
Odpowiadam na każde poruszone przez Państwa kwestie oraz zachęcam do wskazywania co powinno być przedmiotem kolejnych wpisów.
Dominik Nowak – radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Od 2009 r. jako prawnik w organach administracji szczebla centralnego oraz samorządowego. Prawnik z doświadczeniem w zakresie spraw rodzinnych, nieruchomości oraz pomocy społecznej. Praktyk w zakresie postępowań związanych z pomocą społeczną, prawem rodzinnym i opiekuńczym. Reprezentuje klientów przed sądami w sprawach z zakresu prawa spadkowego, rodzinnego.
A co jeżeli domniemany ojciec nie jest mężem matki?czy w chwili zaprzeczenia ojcostwa może on starać się o zwrot alimentów?